سنگ فیروزه چیست: معرفی انواع فیروه + خواص
فیروزه زیبا و دلبر با رنگ آبی منحصر به فرد و جذابش سنگی است که از اکسیده شدن سنگ‌های غنی از مواد مسی به دست می‌آید. رنگ اصلی این سنگ آبی متمایل به سبز است که برای همین نام فیروزه را گرفته است. اما دقیقاً انواع سنگ فیروزه چیست؟ چه چیزی باعث شده ما انقدر این سنگ را دوست داشته باشیم؟ و چرا در آن رگه‌های رنگی وجود دارند؟ با ما همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم و در مورد موضوعاتی مثل خواص سنگ فیروزه، کاربردهای سنگ فیروزه، نحوه تشخیص سنگ فیروزه اصل، جواهرات معروفی که از سنگ فیروزه استفاده می‌کنند، روش‌های نگهداری، معادن استخراج، نحوه ارزش گذاری و قیمت و سنگ‌های مشابه فیروزه صحبت کنیم.
سنگ فیروزه چیست؟
فیروزه یکی از زیباترین سنگ‌های قیمتی است که ما ایرانی‌ها از آن در جواهرات‌مان استفاده می‌کنیم. اما دقیقاً سنگ فیروزه چیست و چطور تشکیل می‌شود؟ در حقیقت، این سنگ فسفات هیدراته شده کانیجات مس و آلومینیوم است.
بیشتر معادن فیروزه در نقاط خشک و نیمه خشک جهان وجود دارند. فیروزه رنگ جذاب آبی رنگی دارد که متمایل به سبز است و این سایه رنگش به خاطر وجود موادی مثل آهن و روی در آن است. با این حال، فیروزه چه ویژگی‌هایی دارد که باعث می‌شود این سنگ انقدر پرطرفدار باشد؟
(در مورد خواص انواع سنگ زینتی در وبلاگ گالری طلا زرنگار بیشتر بخوانید.)
ویژگی‌های سنگ فیروزه
ویژگی‌های ظاهری سنگ فیروزه چیست که باعث می‌شود ما آن را دوست داشته باشیم؟ رنگ آبی فیروزه که سایه‌ای سبز رنگ دارد و ما را یاد موج‌های دریا می‌اندازد، می‌تواند از روشن تا تیره متفاوت باشد. خیلی از سنگ‌های فیروزه از لحاظ رنگی یک دست هستند، اما برخی در خود رگه‌های قرمز تیره که به قهوه‌ای می‌زند هم دارند.
شاید فکر کنید که چنین سنگ‌هایی ارزششان نسبت به سنگ‌هایی با بافت و رنگی یکپارچه کمتر است، در صورتی که اینطور نیست. در خیلی از موارد، وجود این رنگ‌ها حتی می‌تواند به ارزش سنگ هم اضافه کند. همچنین، همه سنگ‌های فیروزه ظاهری مات دارند و نفوذ‌پذیر هم هستند که جواهرسازان به سلیقه خود می‌توانند آنها را رنگ کنند.
بنابراین، گزینه خوبی برای درست کردن جواهرات متنوع هستند. با این وجود، سختی این سنگ‌ها زیاد نیست و بین ۵ تا ۶ است.
(در مورد سنگ عقیق و خواص آن بیشتر بخوانید.)
علت وجود رگه‌های قهوه‌ای در فیروزه چیست؟
ما گفتیم که خیلی از سنگ‌های فیروزه‌ای در خود رگه‌های قرمز تیره یا قهوه‌ای رنگ دارند. اما علت وجود این رگه‌ها در سنگ فیروزه چیست؟ سنگ فیروزه از سنگ‌هایی با ترکیب مس و آلومینیومی تشکیل می‌شود. در نتیجه، این سنگ‌ها ماتریس فیروزه را تشکیل می‌دهند.
اما این سنگ‌ها در درون خودشان اکسید مواد دیگری مثل آهن، لیمونیت یا مالکیت را هم دارند که در زمان تشکیل فیروزه باعث پدیدار شدن این رگه‌های قهوه‌ای در آن می‌شوند.
سنگ فیروزه مرده چیست؟
آیا اصلاً ما می‌توانیم به سنگی بگوییم که مرده است؟ خیر! اما پس مفهوم مردن برای سنگ فیروزه چیست؟ پاسخ این است که وقتی سنگ فیروزه شما آن حالت و رنگ جذاب آبی متمایل به سبزش را از دست بدهد و تبدیل به یک رنگ کدر شود، در این صورت، به آن سنگ فیروزه مرده می‌گویند.
(جهت مشاهده قیمت و خرید گردنبند طلا اسم از ویترین گالری طلا زرنگار دیدن فرمایید.)
انواع سنگ فیروزه
سنگ فیروزه شجری
نوع شجری سنگ فیروزه چیست؟ جواهر شناسان سنگ‌های فیروزه را بر اساس ظاهری که دارند طبقه بندی می‌کنند.
کلمه شجره کلمه عربی به معنای درخت است و به رگه‌های قهوه‌ای و سیاه رنگ در پس زمینه آبی سبز سنگ‌های فیروزه‌ای اشاره دارد. این رگه‌ها شبیه به شاخ و برگ درخت هستند. برای همین، به آن فیروزه شجری می‌گویند.
سنگ فیروزه عجمی
نوع عجمی سنگ فیروزه چیست؟ برخلاف فیروزه شجری که در زمینه آبی سبز خود رگه‌های قرمز تیره یا قهوه‌ای رنگ دارد، فیروزه عجمی فاقد این رگه‌ها است. بنابراین، شما در ظاهر این این سنگ فقط رنگ یک دست آبی سبز را می‌بینید و هیچ ناخالصی دیگری را مشاهده نمی‌کنید.
همین باعث می‌شود که فیروزه عجمی ظاهر یکپارچه‌ای داشته باشد. برای همین هم نسبت به خیلی از سنگ‌های شجری گران قیمت‌تر است.
(جهت مشاهده قیمت و خرید دستبند طلا اسم زنانه به ویترین گالری طلا زرنگار مراجعه فرمایید.)
فیروزه سفید
نوع سفید سنگ فیروزه چیست؟ در حقیقت، سنگ فیروزه سفیدی وجود ندارد. اما از لحاظ ظاهری و مات بودن این سنگ شبیه به فیروزه است، به طوری که آن را با فیروزه اشتباه می‌گیرند. بنابراین، فیروزه سفید مثل تمام سنگ‌های فیروزه ظاهری مات دارد و بر روی خیلی از انواع آن رگه‌های طلایی سیاه یا قهوه‌ای وجود دارد.
اما رنگ زمینه آن از سفید تا کرم رنگ متفاوت و ماده اصلی تشکیل دهنده آن کلسیت و دیگر مواد معدنی است. با این حال، این سنگ فیروزه نیست.
سنگ فیروزه سبز
نوع سبز سنگ فیروزه چیست؟ فیروزه سبز یک نوع سنگ فیروزه است که نسبت به سنگ‌های فیروزه عادی مقدار آهنش بیشتر است. بنابراین، وجود مقدار بیشتر آهن در این نوع فیروزه باعث شده که رنگ زمینه‌اش از آبی خاصی که دارد نسبت به سبز تغییر کند.
بنابراین، فیروزه‌های سبز به خاطر شرایط محیطی و مواد معدنی تشکیل دهنده‌شان رنگشان از سبز کمرنگ تا سبز زیتونی فرق می‌کند.
سنگ فیروزه آبی
نوع آبی سنگ فیروزه چیست؟ فیروزه آبی همان نوع کلاسیک و معمول‌ترین نوع فیروزه‌ای است که ما در بازار می‌بینیم. رنگ خاص فیروزه آبی به خاطر ماده مسی است که در آن وجود دارد.
هر چقدر که مقدار مس در فیروزه آبی بیشتر باشد، این رنگ آبی عمیق‌تر است. در کل، فیروزه آبی یکی از گران‌ترین سنگ‌های فیروزه در بازار است.
(در مورد انواع سنگ درمانی و خواص آن بیشتر بخوانید.)
فیروزه مصری
نوع مصری سنگ فیروزه چیست؟ مصر از دوران باستان سابقه طولانی در استخراج فیروزه داشته است. بنابراین، هنوز هم از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد تاکنون از معادن شبه جزیره سینا در مصر هنوز هم مصری‌ها فیروزه خود را استخراج می‌کنند.
سنگ فیروزه تایلندی
نوع تایلندی سنگ فیروزه چیست؟ سنگ فیروزه تایلند سنگی است که از معادن فیروزه تایلند استخراج می‌شود. از لحاظ ظاهری، این سنگ شبیه به خیلی از سنگ‌های فیروزه‌ای است که ما معمولاً می‌بینیم.
به این صورت، فیروزه تایلندی رنگ درخشان آبی و فیروزه‌ای دارد و بر روی آن رگه‌های قهوه‌ای یا سیاه هم موجود هستند.
سنگ فیروزه کرمان
نوع کرمان سنگ فیروزه چیست؟ این نوع سنگ در معادن فیروزه استان کرمان موجود است. در ظاهر، سنگ فیروز کرمان شبیه به سنگ‌های فیروزه ایرانی و فیروزه نیشابور است که رنگ آبی متمایل به سبز دارد.
با این وجود، از نظر دوام و استحکام، فیروزه کرمان نسبت به فیروزه نیشابور شکننده‌تر و رنگش هم ملایم‌تر است.
خواص سنگ فیروزه
اگر شما به سنگ درمانی علاقه دارید، پس خوشحال می‌شوید بدانید که سنگ فیروزه فقط زیبا نیست و پوشیدن آن مزایایی هم برای مالکش دارد. اما دقیقاً خواص سنگ فیروزه چیست؟ سنگ فیروزه می‌تواند مزایای جسمی، روحی و روانی زیادی داشته باشد که چند تا از آنها شامل این موارد می‌شوند:
- ایجاد حس آرامش و کاهش احساسات اضطراب و استرس
- برقراری تعادل عاطفی و روحی
- تقویت ارتباطات بین فردی صادقانه بین شما و دیگران
- افزایش اعتماد و عزت به نفس
- تقویت رشد معنوی
- افزایش خوش شانسی
- رفع کردن انرژی منفی در بدن
(جهت خرید و مشاهده قیمت گوشواره طلا اسم کلیک کنید.)
خواص سنگ فیروزه در اسلام
به غیر از سنگ درمانی، ائمه اسلام هم به خواص سنگ فیروزه اعتقاد داشتند. اما در اسلام خواص سنگ فیروزه چیست؟ در دین اسلام سنگ فیروزه یک سنگ ارزشمند است که مزایایی مثل رزق، روزی و برکت را به مالکش می‌رساند.
همچنین، پیامبر اسلام اعتقاد داشتند که اگر فردی با انگشتر فیروزه در دستش دعا کند، دعایش پیش خدا مستجاب می‌شود. همچنین، این اعتقاد در اسلام وجود داشت که اگر فردی با انگشتر فیروزه کارهایش را انجام دهد، احتمال پیروزی و پیش رفتن کارهایش بسیار بیشتر می‌شود.
خواص سنگ فیروزه برای بدن
فیروزه خواص متعددی دارد که برخی از آنها به غیر از روح و روان، برای جسمان هم خوب هستند. اما خواص فیزیکی سنگ فیروزه چیست که به بدنمان کمک می‌کنند؟ چند تا از آنها عبارتند از:
- تسکین دردهای فیزیکی مثل میگرن و دردهای جسمی بدن
- تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با بیماری‌های مختلف
- فیروزه سنگ چاکرای گلو است و به درمان گلودرد کمک می‌کند
- تقویت تعادل و تنظیم میزان آب در بدن
- خواص ضد التهابی سنگ فیروزه به کاهش دردهای التهابی در بدن مثل درد مفاصل کمک می‌کند
به خاطر داشته باشید که این خواص و مزایا در حوزه اعتقادات سنگ درمانی قرار می‌گیرند و هنوز توسط دانشمندان ثابت نشده‌اند.
خواص سنگ فیروزه برای زنان
زنان هم مثل مردان می‌توانند از مزایای پوشیدن سنگ فیروزه بهره‌مند شوند. اما دقیقاً برای زنان خواص سنگ فیروزه چیست؟ خواص سنگ فیروزه برای زنان هم مثل همان خواصی است که توضیح دادیم. برای مثال، فیروزه می‌تواند سیستم ایمنی بدن و تعادل روحی آنها را تقویت کند.
همچنین، یک خاصیت مهم فیروزه برای زنان در زمان بارداری است. در این زمان، آنها به احتیاج به آرامش روحی دارند که سنگ فیروزه می‌تواند باعث تقویت آرامش و تعادل روحی و عاطفی آنها شود.
کاربردهای سنگ فیروزه
ما بیشتر کاربرد فیروزه را در ساخت جواهراتی مثل انگشتر، گوشواره، گردنبند یا دستبند می‌بینیم. اما آیا سنگ فیروزه کاربردهای دیگری هم دارد؟ در این صورت، استفاده‌های سنگ فیروزه چیست؟ قبل از هر چیزی باید بدانید که سنگ فیروزه سختی زیادی ندارد.
بنابراین، این مسئله باعث می‌شود که طیف کاربردهایش در صنایع مختلف هم محدود باشد. اما به غیر از جواهرسازی، سنگ فیروزه این کاربردها را دارد:
- طراحی و معماری ساختمان‌هایی که در نمای خود از فیروزه استفاده می‌کنند
- استفاده از فیروزه برای رنگ کردن سرامیک و قطعات شیشه یا سفالی
- کاربرد فیروزه برای ساخت موزاییک، قطعات هنری و دکور
- در گذشته از فیروزه برای تهیه پودر آرایشی و رنگ کردن صورت استفاده می‌شد
(جهت کسب اطلاعات در مورد الماس صورتی کلیک کنید.)
نحوه تشخیص سنگ فیروزه اصل
برای اینکه شما بتوانید سنگ فیروزه اصل از تقلبی را تشخیص دهید، باید به چند ویژگی سنگ توجه کنید. اما دقیقاً ویژگی‌ها و معیار تشخیص سنگ فیروزه چیست؟ چند تا از این ویژگی‌های عبارتند از:
- رنگ: رنگ فیروزه از آبی تا آبی متمایل به سبز متفاوت است. بنابراین، اگر فیروزه‌ای دیدید که رنگش خیلی با این طیف فرق می‌کرد به احتمال زیاد تقلبی است.
- الگو: خیلی از سنگ‌های فیروزه روی خودشان الگوی رگه‌های قهوه‌ای یا تیره دارند که منحصر به فرد است. در صورتی که برای سنگ‌های تقلبی ممکن است این رگه‌ها منظم، بلند و حالت دایره‌ای داشته باشد.
- وزن: اگر فکر می‌کنید که سنگ فیروزه‌ای که در دست دارید تقلبی است، یک سنگ فیروزه‌ای دیگر که هم وزن آن است را در دست بگیرید و وزنشان را مقایسه کنید. معمولاً سنگ‌های فیروزه‌ای اصل وزنشان بیشتر از فیروزه‌های تقلبی است.
- بافت: سنگ فیروزه اصل در خود منافذ زیادی دارد و بیشتر سنگ‌هایش ناصاف است. اما اگر سنگ فیروزه‌ای دیدید که بافت کاملاً یکدست و یک پارچه‌ای دارد، احتمال دارد که تقلبی است.
- قیمت: سنگ فیروزه اصل قیمتش نسبت به سنگ‌های فیروزه تقلبی و پلاستیکی بیشتر است. بنابراین، اگر سنگ فیروزه‌ای دیدید که قیمتش نسبتا ارزان بود به اصل بودن آن شک کنید.
- مقاومت: فیروزه اصل نسبت به خراش مقاوم است. اما اگر سنگ فیروزه‌ای دیدید که زود خراش بر می‌دارد آن سنگ تقلبی است.
جواهرات معروف که در آنها از سنگ فیروزه استفاده شده است
از آنجایی که سابقه استخراج سنگ فیروزه به هزاران سال قبل از میلاد برمی‌گردد، جواهرات معروف و زیادی هم در طول تاریخ وجود داشتند که از این سنگ زیبا در خود استفاده کردند. اما جواهرات معروف سنگ فیروزه چیست؟ چند تا از این جواهرات عبارتند از:
- ست Parure فیروزه و الماس که متعلق به ملکه مارگارت دوم دانمارک است
- تاج سر ماری لویی که ناپلئون به همسر دومش امپراتریس ماری لویی داد. در آن زمان، سنگ‌های این تاج زمرد و الماس بودند. اما در دهه ۱۹۵۰ جواهرسازان سنگ فیروزه را جایگزین زمرد در تاج ماری لویی کردند.
- بسیاری از فرعون‌ها و ملکه‌های مصر در مصر باستان از زمرد در تاج و جواهرات خود استفاده می‌کردند. همچنین، در زمان خاکسپاری آنها در مقبره‌هایشان هم آنها فیروزه را با خود دفن می‌کردند.
روش‌های نگهداری سنگ فیروزه
اگر می‌خواهید جواهر یا سنگ فیروزه‌تان برایتان تا مدت طولانی بماند، باید از آن خوب نگهداری کنید. با این حال، روش‌های نگهداری سنگ فیروزه چیست؟ شما با رعایت چند نکته زیر می‌توانید از امنیت فیروزه‌تان اطمینان حاصل کنید:
- فیروزه سنگی پر منفذ است. بنابراین، عرق پوست و لوسیونی که شما به آن می‌زنید ممکن است به منافذ آن رخنه کرده و رنگش را تغییر دهند. بنابراین، تا حد امکان فیروزه‌تان را از دسترس مواد شیمیایی این چنینی دور نگه دارید.
- فیروزه را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید، زیرا نور مستقیم آفتاب می‌تواند باعث کمرنگ‌تر شدن رنگ سنگ فیروزه در طول زمان شود.
- سگ فیروزه‌تان را در یک کیسه نرم و دور از سنگ‌های دیگر قرار دهید که سخت‌تر از آن هستند و می‌توانند به آن خراش و ضربه بزنند.
- سنگ فیروزه را در جای خشک و خنک نگهداری کنید، زیرا حرارت بالا می‌تواند به آن صدمه بزند.
- برای تمیز کردن سنگ فیروزه یک پارچه نرم را کمی به محلول آب و صابون مایع آغشته کنید و آن را به نرمی بر روی سنگ فیروزه بکشید. حواستان باشد که از مواد اسیدی و تمیز کننده‌های قوی اصلاً استفاده نکنید، چون می‌توانند به سنگ‌تان صدمه جدی بزنند.
معرفی معادن سنگ فیروزه در جهان
سنگ فیروزه انقدر رنگ زیبا و جذابی دارد که یکی از پرتقاضاترین سنگ‌های قیمتی در دنیا است. بنابراین، معادن سنگ فیروزه در دنیا هم زیاد هستند. اما مکان معادن سنگ فیروزه چیست؟ چند تا از مهمترین معادن سنگ فیروزه شامل این موارد می‌شوند:
- معدن فیروزه نیشابور: این معدن در کشور خودمان در منطقه نیشابور واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین معدن دنیاست که بیش از 2000 سال است که فیروزه‌های با کیفیت و زیبا را استخراج می‌کند.
- معدن فیروزه‌ای شبه جزیره سینای: این معدن متعلق به مصر و یکی از قدیمی‌ترین معادن فیروزه دنیا است که از 3000 سال قبل از میلاد تاکنون فیروزه را استخراج می‌کرده است.
- معادن فیروزه‌ای آمریکا در مناطق نوادا، آریزونا و کلرادو
- معادن فیروزه چین در ایالت هوبی
- معادن فیروزه‌ای مکزیک
- معادن فیروزه تبت
نحوه ارزش گذاری و قیمت سنگ فیروزه
برای آگاهی از ارزش و قیمت سنگ فیروزه باید به چند عامل و معیار مهم دقت کنید. اما این عوامل و معیارهای ارزش گذاری و قیمت سنگ فیروزه چیست؟
سنگ‌های فیروزه یک سری ویژگی‌های ظاهری و فیزیکی دارند که قیمت و ارزش آنها را تعیین می‌کند. آنها شامل این موارد می‌شوند:
- رنگ فیروزه: مهمترین معیار ارزش گذاری سنگ فیروزه رنگ آن است. هر چقدر که رنگ سنگ فیروزه به آبی سبز درخشان فیروزه نیشابور نزدیک‌تر باشد، قیمتش هم بیشتر است.
- کمیاب بودن: برخی از انواع سنگ فیروزه مثل فیروزه ایرانی و فیروزه با رگه‌های تار عنکبوتی به خاطر تمام شدن ذخایر معادن فیروزه کمیاب‌تر می‌شوند. بنابراین، قیمت آنها هم بیشتر خواهد شد.
- میزان سختی: سنگ‌های فیروزه ارزشمند و اصل به اندازه کافی سخت هستند تا جواهرساز بتواند بدون پایدارسازی آنها را برش دهد.
- اندازه: معمولاً سنگ‌های فیروزه‌ای که اندازه بزرگتری دارند، به خاطر کمیاب بودن و دوام بیشترشان برای جواهرسازی قیمت بیشتری هم دارند.
- کشور مبدا: همه معادن دنیا سنگ‌های فیروزه با کیفیت را استخراج نمی‌کنند. بنابراین، کشور مبدا استخراج فیروزه هم تاثیر مهمی در قیمت آن دارد. معمولاً سنگ‌های فیروزه که از معادن ایران به دست می‌آیند با کیفیت‌تر بوده و قیمت بیشتری هم دارند.
معرفی سنگ‌های مشابه سنگ فیروزه
سنگ فیروزه اصل و با کیفیت می‌تواند خیلی گران قیمت باشد. بنابراین، اگر به سراغ گزینه‌های مقرون به صرفه‌تری می‌گردید که شبیه به سنگ فیروزه هستند، می‌توانید به سراغ سنگ‌های مشابه آن بروید.
اما انواع سنگ مشابه سنگ فیروزه چیست؟ چند نوع سنگ وجود دارند که از لحاظ ظاهری شبیه به سنگ فیروزه هستند. چند تای آنها عبارتند از:
- کریزوکولا
- واریسیت
- آمازونیت
- هولیت
- مگنزیت
- مالاکیت
