تشخیص طلا از بدل: 30 روش تشخیص تخصصی و خانگی + عکس

تشخیص طلا از بدل به دلیل ارزش بالای این فلز و رواج تقلب در ساخت آن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روش‌های مختلفی برای تشخیص طلای اصل از تقلبی وجود دارد که برخی از آن‌ها شامل آزمایش مغناطیسی، بررسی چگالی، تست سرامیک، تست وزن، استفاده از سرکه، ید، الکل، اسید نیتریک، سنگ محک، عیارسنجی و همچنین بررسی علائم و مهرهای روی قطعه می‌شوند. این روش‌ها، با وجود سادگی، می‌توانند به شما کمک کنند تا اصالت طلای خود را در خانه و بدون نیاز به ابزارهای تخصصی بررسی کنید. در ادامه این مطلب از بلاگ گالری طلا زرنگار کامل این روش ها را توضیح خواهیم داد.

نحوه تشخیص طلا از بدل در خانه

تشخیص طلای اصل از بدل به دلیل ارزش بالای این فلز اهمیت زیادی دارد. با روش‌های ساده و علمی مانند آزمایش مغناطیسی، چگالی و سرکه می‌توان به اصالت طلا پی برد.

طلا به دلیل ارزش بالا و ویژگی‌های خاص خود، همواره مورد توجه بوده و تقلب در ساخت آن رایج است. در صورتی که به ابزارهای تخصصی دسترسی ندارید، می‌توان با چند روش ساده اما علمی، طلای اصل را از تقلبی تشخیص داد. در ادامه، بهترین روش‌های خانگی برای بررسی تشخیص طلا از بدل را معرفی می‌کنیم.

1. روش تشخیص طلا از بدل با بررسی مهر روی طلا

مهم‌ترین روش تشخیص طلا از بدل بررسی مهر حکاکی شده‌ی عیار است. این مهر معمولاً شامل اعدادی مانند 750 (طلای 18 عیار)، 585 (طلای 14 عیار) و 999 (طلای 24 عیار) است. اگر قطعه طلا مهر مشخصی ندارد، احتمال تقلبی بودن آن بالا است.

2. استفاده از آهنربا برای تشخیص طلای اصل از تقلبی

یکی از روش‌های رایج تشخیص طلا اصل از بدل استفاده از آهنربا است. طلا یک فلز غیرمغناطیسی است و نباید به آهنربا جذب شود.

برای تست اصالت طلا، یک آهنربای قوی را به زیورآلات خود نزدیک کنید. اگر قطعه طلا به آهنربا چسبید، احتمال دارد که از فلزات دیگری مانند آهن، نیکل یا کبالت ساخته شده باشد.

البته برخی از آلیاژهای غیرمغناطیسی نیز در مصنوعات طلا استفاده می‌شوند، بنابراین این روش به‌تنهایی کافی نیست و بهتر است همراه با تست‌های دیگر انجام شود.

3. آزمون چگالی بهترین روش تشخیص طلا اصل از بدل

چگالی طلا نسبت به بسیاری از فلزات دیگر بالاتر است و می‌توان با استفاده از فرمول چگالی = جرم / حجم آن را بررسی کرد.

4. خراش دادن برای تشخیص طلای اصل از غیراصل

طلای خالص فلزی نرم است و در برابر خراش حساسیت بالایی دارد. برای تشخیص طلا از بدل، یک سطح سرامیکی بدون لعاب انتخاب کنید و قطعه طلا را به آرامی روی آن بکشید. اگر رد زرد باقی گذاشت طلا اصل است، اما اگر رد مشکی یا خاکستری بود، قطعه بدل است.

5. نحوه تشخیص دادن طلا از بدل با تست اسید

استفاده از اسید نیتریک یک روش دیگر برای تشخیص طلا اصل از بدل است. زیرا طلا برخلاف بسیاری از فلزات، در این اسید حل نمی‌شود.

برای تشخیص طلا از بدل مقدار بسیار کمی اسید نیتریک را روی قسمت کوچکی از طلابریزید. اگر واکنشی مانند تغییر رنگ به سبز یا سفید رخ داد، طلا تقلبی است.

6. تست صدا برای تشخیص طلای اصل از بدل

طلای خالص به دلیل ساختار متراکم و یکنواخت خود، هنگام ضربه خوردن با جسم سخت، صدایی زنگ‌دار، بلند و طنین‌دار تولید می‌کند که برای لحظاتی ادامه دارد. در مقابل، فلزات تقلبی معمولاً صدایی بم، کوتاه و بدون طنین دارند. این روش ساده است، اما نیازمند تجربه برای تشخیص دقیق است.

7. تست وزن برای تشخیص طلا از غیرطلا

برای تشخیص طلا از بدل از تست وزن استفاده کنید. چگالی طلای خالص 19.32 گرم بر سانتی‌متر مکعب است که به‌طور قابل‌توجهی از چگالی فلزات تقلبی رایج مانند مس (8.96 گرم بر سانتی‌متر مکعب) یا برنج بیشتر است.

با استفاده از ترازوی دقیق و مقایسه وزن با حجم (مثلاً از طریق غوطه‌وری در آب)، می‌توان اصالت طلا را بررسی کرد.

8. مالیدن طلا روی پوست برای تشخیص طلای اصل از بدل

طلای واقعی به دلیل پایداری شیمیایی بالا، با پوست انسان واکنش نشان نمی‌دهد و هیچ‌گونه رد سبز یا سیاهی بر جای نمی‌گذارد.

اما فلزات تقلبی مانند مس، در تماس با عرق پوست اکسید شده و تغییر رنگ می‌دهند. البته مشروط بر اینکه پوست تمیز باشد.

9. تشخیص طلا از بدل با تست آب

یک روش رایج در تشخیص طلا اصل از بدل استفاده از تست آب است. به دلیل چگالی بالای طلا، این فلز در صورت غوطه‌ور شدن در آب به‌سرعت به ته ظرف فرو می‌رود. در مقابل، فلزات سبک‌تر یا آلیاژهای تقلبی ممکن است شناور بمانند یا با سرعت کمتری ته‌نشین شوند.

10. تشخیص طلای اصل از بدل با تست سرکه

سرکه (اسید استیک رقیق) بر طلای خالص تأثیری ندارد، زیرا طلا در برابر اسیدهای ضعیف مقاوم است. اما فلزات تقلبی مانند آهن یا مس ممکن است تغییر رنگ داده، کدر شوند یا حتی حباب تولید کنند. برای این آزمایش، کافی است چند قطره سرکه روی جسم ریخته و چند دقیقه صبر کنید.

11. تست کاشی سرامیکی برای تشخیص طلای اصل

برای تشخیص طلا از بدل در خانه، قطعه طلا را روی کاشی سرامیک بکشید، اگر رد زرد و کم رنگی ایجاد کرد، طلا است. فلزات تقلبی اغلب خطوط تیره، سبز یا سیاه بر جای می‌گذارند که پاک کردن آن دشوارتر است.

12. تشخیص طلا از بدل با استفاده از وایتکس

وایتکس (هیپوکلریت سدیم)، یک ماده اکسیدکننده قوی، بر طلای اصل تأثیری نمی‌گذارد و تغییری در آن ایجاد نمی‌کند. اما فلزات تقلبی مانند نقره یا مس در تماس با وایتکس اکسید شده، سیاه یا لکه‌دار می‌شوند.

13. نحوه ی تشخیص طلا از بدل با یخ (حرارت)

طلا به دلیل رسانایی حرارتی بالای خود، گرما را به‌سرعت منتقل می‌کند. اگر تکه‌ای یخ روی آن قرار دهید، یخ سریع‌تر از زمانی که روی فلزات تقلبی باشد، ذوب می‌شود، زیرا گرمای دست یا محیط به‌سرعت به یخ منتقل می‌گردد.

14. تشخیص طلا با بررسی رنگ

در بررسی و تشخیص طلا اصل از بدل رنگ نقش مهمی دارد. طلای خالص دارای رنگ زرد گرم و یکنواخت یا در حالت طلای سفید، رنگی براق و یکدست است.

هرگونه رنگ‌پریدگی، لکه‌های قهوه‌ای یا سبز می‌تواند نشانه تقلبی بودن باشد. استفاده از ذره‌بین می‌تواند به مشاهده دقیق‌تر جزئیات کمک کند.

15. تشخیص طلای اصل از بدل با آمونیاک

آمونیاک، به‌عنوان یک ماده شیمیایی قوی، بر طلای واقعی اثری ندارد، زیرا طلا در برابر اکثر مواد شیمیایی مقاوم است.

اما فلزات تقلبی مانند برنج یا نیکل ممکن است در تماس با آمونیاک لکه‌دار، کدر یا تغییر رنگ شوند. این آزمایش باید با احتیاط و در محیط مناسب انجام شود تا تشخیص طلا از بدل به درستی صورت گیرد.

16. تشخیص طلا از غیرطلا با ید

محلول ید به دلیل خاصیت اکسیدکنندگی، بر فلزات تقلبی مانند مس یا آهن اثر می‌گذارد و باعث تغییر رنگ یا لکه‌دار شدن آن‌ها می‌شود.

17. تشخیص طلای اصل از تقلبی با اسید نیتریک

یک روش رایج در تشخیص طلای اصل از بدل استفاه از اسید نیتریک است. اسید نیتریک یک معرف قوی برای تشخیص طلای اصل است. طلای خالص در برابر این اسید مقاوم است و تغییر رنگ نمی‌دهد.

18. تشخیص طلا با آبلیمو

برای تشخیص طلا از بدل با آبلیمو باید توجه داشته باشید که آبلیمو (اسید سیتریک رقیق) بر طلای واقعی اثری ندارد، زیرا طلا در برابر اسیدهای ضعیف مقاوم است. اما فلزات تقلبی ممکن است در تماس طولانی با آبلیمو کدر شوند یا لکه‌هایی ایجاد کنند.

19. تشخیص طلا از غیرطلا با الکل

الکل (اتانول) به‌طور کلی بر طلا تأثیری ندارد و نمی‌تواند به‌تنهایی معیار دقیقی باشد، زیرا بسیاری از فلزات تقلبی نیز در برابر الکل مقاوم‌اند. با این حال، اگر روکش تقلبی نازک باشد، الکل ممکن است آن را حل کرده و فلز زیرین را نمایان کند. حتما هنگام امتحان این روش تشخیص طلا از بدل به این نکته توجه داشته باشید!

20. تشخیص طلا با سوزاندن

طلای اصل به دلیل نقطه ذوب بالا (حدود 1064 درجه سانتی‌گراد) در برابر حرارت معمولی شعله (مثل فندک) مقاوم است و تغییر شکل نمی‌دهد. فلزات تقلبی با نقطه ذوب پایین‌تر ممکن است ذوب شوند یا رنگشان تغییر کند.

21. تشخیص طلا با ماست

یکی دیگر از روش‌های خانگی تشخیص طلا اصل از بدل استفاده از ماست (اسید لاکتیک ضعیف) است. این اسید بر روی مس در طولانی مدت تأثیرداشته و طلا در برابر آن مقاوم است .

22. روش تشخیص طلا از بدل با آبلیمو و نمک

ترکیب آبلیمو (اسید سیتریک) و نمک (کلرید سدیم) یک محلول اسیدی ملایم ایجاد می‌کند که بر طلای اصل بی‌اثر است. فلزات تقلبی ممکن است در این محلول واکنش نشان داده و لکه‌دار یا کدر شوند.

23. تشخیص طلای اصل از تقلبی با سکه مسی

مالیدن سکه مسی روی طلا به‌تنهایی معیار دقیقی نیست، اما اگر فلز تقلبی با روکش طلا باشد، خراشیدن با سکه ممکن است لایه زیرین را نمایان کند. طلای واقعی خراش عمیق نمی‌پذیرد و رنگش ثابت می‌ماند.

24. تشخیص طلای اصل از بدل با سنگ محک

استفاده از سنگ محک یکی از روش‌های ابتدایی و کارشناسی برای تشخیص طلا از بدل است. سنگ محک (سنگی سیاه و صاف) همراه با اسیدهای خاص (مثل اسید نیتریک) استفاده می‌شود.

طلای اصل پس از کشیده شدن روی سنگ، خطی زرد و پایدار ایجاد می‌کند که در برابر اسید مقاوم است

25. تشخیص طلا از بدل با روش‌های عیار سنجی

عیار طلا با ابزارهایی مانند طیف‌سنجی یا تست چگالی (اندازه‌گیری جرم و حجم) سنجیده می‌شود.

طلای خالص 24 عیار است و هرچه عیار کمتر باشد، ناخالصی بیشتر است. این روش‌ها علمی و نیازمند تجهیزات تخصصی هستند.

26. تشخیص طلای اصل از بدل با جوهر نمک

جوهر نمک (هیدروکلریک اسید) بر طلای خالص تأثیری ندارد، اما فلزات تقلبی مانند آهن یا مس در تماس با آن اکسید شده و تغییر رنگ می‌دهند. این تست شیمیایی قوی است و باید با احتیاط انجام شود.

27. گازگرفتن طلا برای تشخیص اصل بودن آن

یکی از روش های قدیمی و سنتی (غیر دقیق) برای تشخیص طلا اصل از بدل، فشردن آن با دندان است. طلای خالص به دلیل نرمی نسبی، با فشار دندان کمی فرو می‌رود و اثر دندان روی آن باقی می‌ماند. فلزات تقلبی سخت‌تر یا شکننده‌تر ممکن است چنین اثری نپذیرند.

28. آزمایش خمیر دندان برای تشخیص طلا از بدل

خمیر دندان به دلیل خاصیت سایندگی ملایم، می‌تواند روکش نازک تقلبی را خراش دهد و فلز زیرین را نمایان کند. نحوه تشخیص طلا از بدل با خمیردندان روش ابتدایی و کم‌دقت است.

29. تشخیص طلا از بدل با اعداد

اعداد حک‌شده روی طلا (مانند 750 برای 18 عیار یا 999 برای 24 عیار) نشان‌دهنده میزان خلوص هستند. فلزات تقلبی ممکن است اعداد جعلی یا بدون استاندارد داشته باشند.

30. تشخیص طلا از بدل با گوش دادن

طلای اصل هنگام ضربه با جسم سخت، صدایی زنگ‌دار و طنین‌دار تولید می‌کند، در حالی که فلزات تقلبی صدایی بم و کوتاه دارند. تست و تشخیص طلا اصل از بدل با گوش کردن، نیازمند تجربه است.

نکات مهم در تشخیص اصل بودن طلا

برای تشخیص طلا اصل از بدل باید خیلی دقیق ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن را مورد بررسی قرار دهیم.

طلای خالص با چگالی بالای 19.32 گرم بر سانتی‌متر مکعب، سنگین‌تر از بسیاری از فلزات تقلبی است و در تست وزن یا غوطه‌وری در آب به‌سرعت ته‌نشین می‌شود. یا در برابر اسیدهای ضعیف و مواد اکسید کننده، مقاوم و دچار تغییر رنگ و خوردگی نمی‌شود.

از نظر ظاهری نیز، طلای واقعی رنگ زرد گرم یا سفید یکنواخت و براقی دارد و لکه‌دار نمی‌شود. در حالی که فلزات تقلبی ممکن است با خراش یا تماس با مواد شیمیایی، لایه زیرین را نمایان کنند.

طلای شاخص یا طلای شاهد چیست؟

نمونه‌ای با خلوص و عیار دقیق (مانند 24 یا 18 عیار) که ویژگی‌های آن در آزمایشگاه‌های معتبر ثبت شده و به‌عنوان مرجع در روش‌های تشخیص طلا (مانند تست سنگ محک) استفاده می‌شود؛ به اسم طلای شاخص یا شاهد معروف است.

اصطلاح طلای شاخص یا طلای شاهد “Standard Gold” یا “Reference Gold” به نمونه‌ای از طلا با خلوص و عیار مشخص گفته می‌شود که به‌عنوان مرجع در آزمایش‌ها و روش‌های تشخیص از جمله تشخیص طلا از بدل استفاده می‌گردد.

این ویژگی‌ها، معمولاً توسط مؤسسات استاندارد یا آزمایشگاه‌های معتبر تهیه و تأیید می‌شود و عیاری دقیق (مانند 24 عیار برای طلای خالص یا 18 عیار برای آلیاژهای استاندارد) دارد.

در روش‌هایی مانند تست سنگ محک، طلای شاهد روی سنگ کشیده می‌شود تا خطی با رنگ و ویژگی مشخص ایجاد کند؛ سپس نمونه مورد آزمایش با آن مقایسه می‌شود.

سوالات متداول در خصوص انواع روش تشخیص طلا از بدل در منزل

با توجه به تنوع روش‌های خانگی و دسترسی محدود به تجهیزات حرفه‌ای، افراد اغلب به دنبال راهکارهایی ساده، علمی و قابل اجرا برای تشخیص طلا اصل از بدل با ابزارهای روزمره هستند. در این بخش، به سوالات متداول در این زمینه پاسخ می‌دهیم:

آسان‌ترین روش تشخیص طلای اصل از تقلبی چیست؟

راحت‌ترین روش تشخیص طلای اصل از تقلبی، که نیاز به تخصص خاصی ندارد، کشیدن طلا بر روی سرامیک بدون لعاب است.

کدهای مصنوعات فلزی چه اعدادی هستند؟

کدهای مصنوعات فلزی معمولاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند ASTM یا ISO تعیین می‌شوند.

اما برای عیار طلا:  999 یا 24K برای طلای خالص، 750 برای 18 عیار (75% طلا)، 585 برای 14 عیار (58.5% طلا) و 375 برای 9 عیار (37.5% طلا). اعداد تقلبی غیراستاندارد و جعلی هستند.

حروف حک شده روی طلا به چه معنی هستند؟

حروف معمولاً نشان‌دهنده سازنده، کشور مبدأ یا استاندارد هستند؛ مثلاً “K” مخفف عیار (Karat)، “GP” به معنی روکش طلا (Gold Plated) و “GF” به معنی پرشده با طلا (Gold Filled) است. البته حروف باید با استانداردهای محلی بررسی شوند مثلا حرف E نشان می‌دهد که طلا تولید اصفهان است.

روش تشخیص طلا از بدل در منزل

از روش‌های رایج تشخیص طلا از بدل در منزل، تست سرکه است؛ طلای واقعی در سرکه تغییر رنگ نمی‌دهد و یا تست یخ، چون طلای اصل یخ را سریع‌تر ذوب می‌کند.

آیا طلای اصل به نور خورشید واکنش نشان می‌دهد؟

خیر، طلای اصل به دلیل پایداری شیمیایی، در برابر نور خورشید تغییر رنگ یا واکنش نشان نمی‌دهد. فلزات تقلبی با گذشت زمان در نور اکسید شوند و رنگشان تغییر کند.

آیا طلای سفید طلای واقعی است؟

بله، طلای سفید نوعی طلای واقعی است که با آلیاژهایی مانند نیکل، پالادیوم یا نقره ترکیب شده و اغلب با روکش رودیوم براق می‌شود.

نحوه تشخیص طلا سفید از بدل

طلای سفید اصل در برابر اسید نیتریک مقاوم است و تغییر رنگ نمی‌دهد، اما بدل ممکن است واکنش نشان دهد. همچنین، وزن آن به دلیل چگالی طلا سنگین‌تر از فلزات تقلبی مانند استیل است.

تشخیص طلا از استیل

طلای واقعی چگالی بالاتری دارد (سنگین‌تر است) و در تست اسید نیتریک واکنشی نشان نمی‌دهد، اما استیل ممکن است تغییر رنگ دهد. استیل همچنین خاصیت مغناطیسی ضعیفی دارد، در حالی که طلا مغناطیسی نیست.

نحوه تشخیص انگشتر طلا از بدل

بررسی عیار حک‌شده (مثل 750)، تست وزن (طلای واقعی سنگین‌تر است) و استفاده از سرکه (بدون تغییر رنگ برای طلا) از روش‌های خانگی‌اند. همچنین، طلای اصل خراش عمیق نمی‌پذیرد.

نحوه تشخیص زنجیر طلا از بدل

زنجیر طلای واقعی وزن قابل‌توجهی دارد و در برابر مواد شیمیایی مثل وایتکس مقاوم است. زنجیر بدل ممکن است سبک‌تر باشد و با خراش، لایه زیرین نمایان شود. هنکام خرید زنجیر طلا برای تشخیص طلا از بدل حتما به این نکات توجه نمایید.

منبع: alromaizan, forbes
خرید پلاک طلا