قیمت گردنبند طلا چگونه محاسبه می شود؟
قیمت گردنبند طلا به چه عواملی بستگی دارد؟
گردنبند طلا از پرفروش‌ترین زیور آلات ساخته شده از آلیاژ طلا است که با قیمت‌های مختلفی عرضه می‌شود. اما آیا می‌دانید قیمت گردنبند طلا به چه عواملی بستگی دارد؟ چرا دو گردنبند با وزن یکسان در قیمت با هم متفاوت‌اند؟ در حقیقت به‌غیر از قیمت جهانی طلا، عوامل دیگری نیز وجود دارند که روی تعیین قیمت گردنبند تاثیر می‌گذارند. در این مقاله قصد داریم این عوامل را یک‌به‌یک به شما معرفی کنیم.
فهرست مطالب
قیمت جهانی طلا
طلا همیشه و در همه حال به دلیل ارزش زیادش به عنوان یک فلز گران‌بها و به دلیل اکسیده نشدن در مقابل هوا انتخاب مناسبی برای سرمایه گذاری بلند مدت بوده است. تقسیم پذیری بدون از دست دادن ارزش و به راحتی به شکل استاندارد در آمدن، از ویژگی‌های خاص طلاست که بر ارزش آن افزوده است.
در قرن نوزدهم از طلا به عنوان پول و کالایی برای خرید و فروش استفاده می‌شد، ولی با رواج پول کاغذی و اعتباری، استفاده از طلا به عنوان پول رایج کاهش یافت. اما همچنان به عنوان یک روش سرمایه‌گذاری به می‌توان از آن استفاده کرد. عوامل زیادی مانند وزن، طراحی و… در تعیین ارزش و قیمت طلا دخیل هستید. اما باید بدانیم مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت یک قطعه طلا، قیمت جهانی آن است. این قیمت بر اساس واحد اونس و بر اساس دلار کانادا محاسبه می‌شود. هر انس معادل ۳۴۹۵۲۳۱۲۵/۲۸ گرم و پوند است. در اروپا استفاده از واحد اونس منسوخ شده اما در آمریکا همچنان از این واحد استفاده می‌شود.
اگر به قصد خرید طلا وارد بازار شده باشید به احتمال زیاد از طلا فروش‌ها شنیده‌اید که امروز «مظنه چند است؟»، «فی چند است؟». قیمت روز طلا یا مظنه یا فی طلا هر سه به یک معنی می باشد. در ایران مظنه‌ی طلا با استفاده از «مثقال» تعریف می‌شود که معادل ۶۰۸/۴ گرم است. منظور از مظنه طلا، قیمت یک مثقال طلا با عیار ۱۷ است.
قیمت طلا معمولا بر حسب شرایط زمانی و فصلی و انتظارات بازار داخلی در مورد شرایط کلی اقتصاد، به‌صورت روزانه تغییر می‌کند و اعلام می‌شود. اما به صورت کلی ۷ عامل مهم در تعیین قیمت جهانی طلا تاثیر گذارند که در ادامه همه‌ی آن‌ها را با جزییات و به شکل کامل معرفی می‌کنیم.
1-ذخیره بانک‌های دولتی
بانک‌ها به‌منظور حفظ ارزش پول خود و داشتن پشتوانه مالی اقدام به ذخیره‌ی طلا به‌صورت شمش می‌کنند. با بالا رفتن ذخایر سرمایه‌ی بانک‌ها ؛ میزان طلای موجود در بازار کمتر و قیمت طلا بالاتر می‌رود. شاید برای شما هم جالب باشد بدانید که در فاصله دو جنگ جهانی، از تراکم ذخایر رسمی طلا در بانک‌های مرکزی به عنوان سلاحی در مقابل رقابت‌های اقتصادی و وسیله‌ای برای کسب امنیت مالی در دنیای بی ثبات استفاده می‌کردند.
2- دلار آمریکا
آمریکا رتبه‌ی اول ذخایر طلا را در دنیا دارد. تغییرات قیمت دلار آمریکا با قیمت طلا رابطه معکوسی دارد. هرچقدر ارزش دلار آمریکا پایین بیاید، قدرت دیگر کشورها برای خرید طلا بیشتر می‌شود و تقاضا نیز افزایش می‌یابد. البته مواردی هم بوده که با توجه شرایط خاص این دو در یک‌جهت حرکت کرده‌اند اما به‌صورت معمول با هم رابطه عکس دارند. مثلا در ایران این رابطه مستقیم است. با افزایش قیمت دلار، قیمت طلا نیز افزایش پیدا می‌کند.
3- تجهیزات الکترونیک و صنایع پزشکی
چندین هزار سال است که طلا به عنوان یک فلز گران بها وارد زندگی انسان‌ها شده و با کاربردهای متنوع و متفاوتی که دارد از همان روز اول تا به امروز کمک بیشماری به انسان‌ها کرده است. صنعت پزشکی نیز در بسیاری موارد و به‌خصوص ساخت تجهیزات به طلا نیازمند است. حدود ۸ درصد از تقاضای بازار طلا مربوط به تجهیزات الکترونیکی و پزشکی است که با استفاده فلز طلا ساخته می‌شوند. با افزایش تولید تجهیزات هوشمند مانند تلفن‌های همراه، جی‌پی‌اس و قطعات کامپیوتری که برای ساخت آن‌ها به طلا نیاز است افزایش قیمت در این موارد نیز بیشتر می‌شود. افزایش تقاضا در این بازار موجب افزایش قیمت طلا می‌شود.
4- صنعت جواهرسازی
برگزاری مراسمات مختلفی مثل ازدواج در بعضی از کشورها مثل چین، هند یا حتی ایران، تاثیر زیادی روی طراحی و عرضه‌ی طلا و جواهرات دارد. بیش از ۵۰ درصد از تقاضای بازار طلا مربوط به ساخت زیورآلات و جواهرات طلا است. دو کشور چین و هند بیشترین تقاضا برای طلا در دنیا را دارند. قیمت جهانی طلا در زمان برگزاری مراسم‌های خاص مثل جشن و اعیاد هند افزایش می‌یابد.
5- تولید جهانی طلا
همان طور که اشاره کردیم یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا، تولید جهانی آن است. قیمت جهانی طلا بر پایه انس و به دلار آمریکا محاسبه می شود و بنا به قانون جهانی که درباره‌ی قانون عرضه و تقاضا وجود دارد، هرچه تقاضای یک کالا در جهان بیشتر شود، قیمت آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد. به همین خاطر، عواملی که سبب افزایش تقاضای طلا می‌شوند می‌توانند عوامل رشد قیمت طلا نیز به شمار بیایند. اما در مقابل ارایه و تولید جهانی و عرضه‌ی طلا به بازار، موجب کاهش قیمت آن می‌شود. کشورهای چین، آفریقای جنوبی، آمریکا، استرالیا، روسیه و پرو به ترتیب، بیشترین منابع و معادن طلا را در دنیا دارند. بااین‌حال همچنان تولید و عرضه طلا نسبت به تقاضای آن در این کشورها کمتر از خرید آن است.
منابع طلا را نباید با ذخایر طلای کشورها اشتباه گرفت. همان گونه که پیش از این توضیح دادیم ذخایر طلای کشورها به‌عنوان پشتوانه مالی در بانک‌های آن‌ها به‌صورت شمش ذخیره می‌شود. ایالات متحده آمریکا، آلمان، ایتالیا، فرانسه، روسیه و چین به ترتیب بیشترین ذخایر طلا در دنیا دارند.
استخراج طلا پروسه‌ای زمان‌بر و مشکل است. با اینکه چین بزرگ‌ترین منابع طلا در دنیا را دارد اما در میان سه کشور اول دارای بیشترین ذخایر طلا نیست.
6- شرایط خاص بازار جهانی، بحران‌ها و ریسک‌ها
در واقع اتفاقات و بحران‌های جامعه شرایط بازار جهانی را برای سرمایه‌داران تعیین می‌کنند. مثلا هنگام شیوع بیماری کرونا یا جنگ روسیه و اوکراین، سرمایه‌داران نسبت به اتفاقات احساس خطر کردند و تمایل به حفظ و نگهداری بیشتر از سرمایههای خود داشتند. بحران، احساس ناامنی و نگرانی برای سرمایه‌دار ایجاد می‌کند. در این شرایط فرد سرمایه خود را از بازارهای بورس و نقدینگی خارج کرده و تبدیل به طلا می‌کند. با خروج سرمایه‌ها از بورس، ارزش سهام شرکت‌ها کم می‌شود و دچار رکود می‌شوند. رکود اقتصادی منجر به افزایش قیمت طلا خواهد شد.
7- تورم
وجود طلا به‌عنوان پشتوانه پولی در بانک‌ها مانع بزرگی برای جلوگیری از تورم است. رشد قیمت‌ها اگر با رونق اقتصادی همراه باشد؛ سرمایه‌داری را مجبور به خروج از بازار و تبدیل نقدینگی به طلا نمی‌کند. رونق اقتصادی به این معناست که بازار بورس بازدهی خوبی دارد و سرمایه‌ها در حال سوددهی است. در نتیجه پول از بازار خارج نمی‌شود و قیمت طلا نیز بدون تغییر باقی می‌ماند.
اما اگر تورم همراه با رکود اقتصادی همراه باشد، دولت مجبور به تزریق پول و چاپ اسکناس می‌شود. سرمایه‌ها از بازار خارج می‌شود و روزبه‌روز تورم بیشتر، ارزش پول ملی کمتر و قیمت طلا بیشتر خواهد شد.
به تعریف ساده می‌توان گفت، ترس سرمایه‌داران مهم‌ترین عامل تغییر قیمت طلا چه در دنیا و چه در کشور است.
اجرت ساخت قطعه طلا
بر اساس میزان وقت و هزینه‌ای که برای ساخت گردنبند طلا صرف شده است؛ اجرت آن را تعیین می‌کنند. این مبلغ بر اساس فاکتوری که فروشنده از تولیدی و بنکداری طلا دریافت کرده تعیین می‌شود و فروشنده اجازه تعیین قیمت دلخواه را ندارد.
در زمان خرید گردنبند طلا یا سایر زیور آلات ساخته شده با طلا شنیده‌اید که اجرت این کار فلان‌قدر است و اجرت ساخت آن با دیگری متفاوت است. این موضوع را به وضوح می‌توانید در مورد طلای بدون نگین و جواهرات و حتی طلای خارجی و داخلی ببینید. ۳ روش برای محاسبه اجرت ساخت وجود دارد:
1- محاسبه اجرت ساخت طلا به درصد
در این روش درصدی از قیمت کل طلای خام را به‌عنوان اجرت آن در نظر می‌گیرند. مثلا اگر فروشنده به شما بگویند اجرت ساخت این پلاک اسم طلا ۲7 درصد است؛ قیمت کل را محاسبه کرده و به آن ۲7 درصد اضافه می‌کنند. طبیعتا در این سیستم با افزایش و کاهش قیمت طلای خام، اجرت ساخت نیز تغییر می‌کند.
2- محاسبه اجرت ساخت طلا به تومان
این قیمت بر اساس تومان به قیمت کل طلا اضافه می‌شود. برخی طلاهای خارجی یا مدل‌های خاص معمولا اجرت ساخت بیشتری دارند.
3- محاسبه اجرت ساخت طلا به تومان و درصد
این پیچیده‌ترین حالت محاسبه است. در این سیستم فروشنده یک درصد و یک مبلغ را به نام اجرت ساخت به شما می‌دهد. برای درک بهتر آن به این مثال توجه کنید:
قیمت طلای خام: ۱ میلیون تومان
درصد اجرت ساخت: ۵ درصد
قیمت اجرت ساخت به تومان: ۱۰۰ هزار تومان
تبدیل درصد به تومان:
×۱۰۰۰۰۰۰
جمع درصد و تومان:
۱۵۰۰۰۰=۵۰۰۰۰ +۱۰۰۰۰۰۰
پس اگر یک گردنبند طلای زنانه ۱ میلیون تومان طلای خام داشته باشد اجرت ساخت آن با فرمول درصد و تومان معادل ۱۵۰ هزار تومان است.
اجرت ساخت جواهرات
در مورد جواهرات به دلیل کار با سنگهای قیمتی و سوارکردن دانه به دانه نگین‌ها اجرت ساخت معمولا بالاتر است. چرا که اگر دقت نکنند باعث ایجاد شکستگی در سنگ می‌شوند. در زیور آلاتی که از سنگهای قیمتی در آن‌ها استفاده می‌شود؛ قیمت طلا و قیمت سنگ جداگانه محاسبه می‌شود.
اگر قصد خرید طلا را به عنوان یک روش سرمایه گذاری و پس انداز در نظر گرفته اید باید به این نکته توجه کنید که در زمان فروش ارزش سنگ‌ها را بسیار کمتر از خرید محاسبه می‌کنند. به همین خاطر اغلب مردم برای ذخیره سرمایه از طلاهای بدون نگین استفاده می‌کنند تا اگر خواستند آن را بفروشند ضرر کمتری را متحمل شوند.
اما در مورد جواهراتی که با نگین‌های بدلی تزئین شده‌اند شرایط خریدوفروش کاملا متفاوت است. مثلا یک گردنبند طلا زنانه سنگین با نگین‌های بدلی به‌صورت کامل وزن شده و قیمت آن بر اساس قیمت طلای ۱۸ عیار محاسبه می‌شود. اما در هنگام فروش وزن نگین‌های بدلی را جدا کرده و فقط وزن طلا را به فروشنده پرداخت می‌کنند.
قیمت سنگهای تزئینی
اکثر سنگهای مورد استفاده در زیور آلات قیمت و فاکتور مشخصی دارند. مثلا برلیان‌های درشت دارای شناسنامه و قیمت به واحد دلار هستند.
در مورد مرواریدها باید بدانید که ۲ دسته اصلی برای آن‌ها وجود دارد. مرواریدهایی که مستقیم از دریا کشف می‌شوند که بر اساس کیفیت به ۳ دسته تقسیم می‌شوند که میزان پاکی و ناپاکی مروارید را نشان می‌دهند.
اما دسته دیگری از مرواریدها به نام پرورشی شناخته می‌شوند که از قیمت کمتری برخوردار هستند. چرا که تحت شرایط از پیش تعیین شده پرورش‌یافته و کیفیت بهتری دارند.
معمولا طلاهای ترکیبی با مروارید، با استفاده از مروارید پرورشی ساخته می‌شوند و فقط به‌صورت سفارشی از مروارید طبیعی استفاده می‌کنند.
سود تعیین شده مصوب صنف طلافروشان
صنف طلا فروشان، مبلغ ۷ درصد از قیمت طلا را به‌عنوان سود تعریف کرده و تمام طلافروشان این مبلغ را در قیمت فروش لحاظ می‌کنند.
مالیات بر ارزش‌افزوده طلا
مالیات بر ارزش‌افزوده فقط به اجرت ساخت و سود تعلق می‌گیرد و اصل طلا از پرداخت مالیات معاف است. میزان مالیات بر ارزش‌افزوده آن ۹ درصد است.
قیمت طلا چگونه محاسبه می‌شود؟
باتوجه‌به توضیحاتی که ارائه شد در نهایت می‌توان از دو فرمول کلی برای محاسبه قیمت گردنبند طلا استفاده کرد.
- بر اساس درصد اجرت ساخت
قیمت طلا= ارزش متعلقات+ 9% مالیات بر ارزش‌افزوده + 7% سود مصوب صنف طلا فروشان + (وزن طلا×اجرت ساخت× قیمت طلای ۱۸ عیار)
- بر اساس اجرت ساخت به تومان و ثابت
قیمت طلا= ارزش متعلقات + 9% مالیات بر ارزش‌افزوده + 7% سود مصوب صنف طلا فروشان + اجرت ساخت+(وزن طلا× قیمت طلای ۱۸ عیار)
منظور از ارزش متعلقات، سنگهای قیمتی هستند که هزینه آن‌ها به شکل جداگانه محاسبه می‌شود.
فرق طلای با اجرت و بدون اجرت چیست؟
شاید شما هم زمان گشت‌وگذار در بازار طلا فروشان اسم «طلای بدون اجرت» به گوش‌تان خورده باشد. طلای بدون اجرت در واقع ساخته‌ای از جنس طلا است که برای بار دوم یا چندم در حال معامله است. این طلا در هنگام اولین فروش خود اجرت ساخت را از خریدار اول دریافت کرده است. در هنگام فروش نیز این مبلغ از هزینه حذف می‌شود.
خرید طلای بدون اجرت برای سرمایه‌گذاری بسیار مناسب است. افراد با این کار هزینه کمتری پرداخت می‌کنند و معمولا در فروش آن متضرر نمی‌شوند (چون هیچ فاکتوری برای حذف شدن وجود ندارد). مثلا در خرید یک گردنبند طلا عربی بین طلای دست‌اول و دست دوم آن، اختلاف قیمت فاحشی وجود دارد.
اما این روش معایب و ایرادات خاص خود را نیز دارد. مهم‌ترین مشکل در رابطه با خرید این نوع طلا آن است که اگر طلای تقلبی به شما بفروشند متوجه نخواهید شد. مگر آن که اطلاعات دقیقی نسبت به خرید طلا و نحوه‌ی تشخیص آن داشته باشد. برای اطلاع از روش‌های تشخیص طلای تقلبی پیشنهاد می‌کنیم مقاله چگونه گردنبند طلا را تشخیص دهیم؟ را مطالعه کنید تا با آگاهی بیشتری اقدام به خرید کنید.
توجه کنید که طلای «کم اجرت» با «بدون اجرت» متفاوت است. برخی مصنوعات طلا به دلیل ظرافت کمتر یا زمانی که سازنده برای آن صرف کرده است از اجرت ساخت کمتری برخوردارند. مثلا بسیاری از النگوها در دسته طلای کم اجرت قرار می‌گیرند.
اگر نیاز به سرمایه‌گذاری به شکل خرید طلا دارید بهتر است طلای بدون اجرت یا کم اجرت خریداری کنید.
طلای آب شده نیز شکل دیگری از طلای دست‌دوم است که برای سرمایه‌گذاری بسیار مناسب است. در این روش طلا فروشان طلاهای شکسته، کج شده یا از شکل افتاده را به کارگاه فرستاده؛ آن‌ها را آب می‌کنند و دوباره به چرخه خرید و فروش باز می‌گردانند. شکل یا وزن خاصی برای این طلاها تعریف نشده و ممکن است به هر شکلی و با هر وزنی در دسترس باشند.
سخن نهایی
به‌صورت کلی برای تعیین قیمت طلا یک فرمول کلی وجود دارد که همه طلا فروشان از آن استفاده می‌کنند. تفاوت‌ها در قیمت متعلقات و سنگهای قیمتی بیشتر مشهود می‌شوند. اگر شما تخصص تشخیص اصل یا بدل بودن این سنگ‌ها را ندارید بهتر است سعی کنید از مکان‌های معتبر خرید کنید.
عوامل موثر در قیمت طلا هر روز می‌توانند تغییر کنند. اگر قصد سرمایه‌گذاری در این بخش را دارید بهتر است به اخبار، خوب گوش دهید و هر روز قیمت طلا و دلار را رصد کنید.
هم‌چنین مکان‌های امن و معتبر را برای خرید انتخاب کنید و حتما از فروشنده تقاضای فاکتور با مهر رسمی کنید تا در صورت بروز هر گونه مشکلی بتوانید آن را پیگیری کنید.